ప్రాచీన భారతదేశ విద్యా చరిత్ర
Practice Paper –3
- వేద విద్యాలో అనుసరించిన ముఖ్య రచనా పదార్థం ఏమిటి?
A) కాగితం
B) ఖడ్గం
C) తాడిపత్రం
D) పాలకర్తలు
సరైన సమాధానం: C) తాడిపత్రం
వివరణ:ప్రాచీన భారతీయ విద్యా వ్యవస్థలో వేదాలు రాయడానికి తాడి చెట్ల పొత్తిళ్లను ఉపయోగించేవారు. తాడిపత్రం మన్నికైనదిగా భావించబడేది మరియు వేద సంరక్షణకు అనుకూలంగా ఉండేది.
2. పురాణ కాలంలో విద్యార్జనకు ప్రధాన మార్గం ఏది?
A) భౌతిక పరికరాలు
B) గురువు అనుగ్రహం
C) జ్ఞాన వృక్షం
D) దేవాలయం
సరైన సమాధానం: B) గురువు అనుగ్రహం
వివరణ:పురాణాల ప్రకారం విద్య అనేది గురువు అనుగ్రహంతోనే సిద్ధించేది. గురువు దిశానిర్దేశం లేకుండా జ్ఞానం లభించదని నమ్మకం ఉండేది.
3. సంస్కృత విద్యను ప్రధానంగా అందించే పాఠశాలా విధానం ఏమిటి?
A) విశ్వవిద్యాలయాలు
B) గురుకులాలు
C) ప్రాచీన పాఠశాలలు
D) శాస్త్ర సంస్థలు
సరైన సమాధానం:B) గురుకులాలు
వివరణ: గురుకుల వ్యవస్థలో విద్యార్థులు గురువు వద్ద నివసిస్తూ సంస్కృతం మరియు వేద విద్యను పూర్తిగా నేర్చుకునే పరిస్థితి ఉండేది.
4. వేదాంగాలు లేదా అంగ విద్యల సంఖ్య ఎంత?
A) 4
B) 5
C) 6
D) 8
సరైన సమాధానం: C) 6
వివరణ:వేదాలకు అనుబంధంగా అభివృద్ధి చేసిన విద్యలలో వేదాంగాలు ఆరు ఉన్నాయి: శిక్ష, వ్యాకరణం, ఛందస్సు, నిరుక్తం, కల్పం, జ్యోతిషం.
5. అంగ విద్యల్లో “నిరుక్తం” అంటే ఏమిటి?
A) ధ్వని శాస్త్రం
B) తాత్వికత
C) పదార్థ విశ్లేషణ
D) కావ్య శాస్త్రం
సరైన సమాధానం:C) పదార్థ విశ్లేషణ
వివరణ:వేదాలలో వాడే సంక్లిష్ట పదాల అర్థాలను వివరిస్తూ వాటి మూలాలను విశ్లేషించే శాస్త్రం నిరుక్తం.
6. సంస్కృత వ్యాకరణానికి మూల సూత్రాలను రచించిన వ్యక్తి ఎవరు?
A) ఖగోళ శాస్త్రవేత్త
B) గణిత శాస్త్రవేత్త
C) పాణిని
D) వైద్య శాస్త్రవేత్త
సరైన సమాధానం:C) పాణిని
వివరణ:పాణిని ‘అష్టాధ్యాయి’ అనే గ్రంథంలో వ్యాకరణ నియమాలను రూపొందించారు. ఇది సంస్కృత భాషపై ఆధునిక అధ్యయనానికి పునాది వేసింది.
7. బౌద్ధకాలంలో విద్యా కేంద్రాలుగా గుర్తింపు పొందినవి ఏవి?
A) అడవులు
B) బౌద్ధ విహారాలు
C) ఆలయాలు
D) రజకీయ కార్యాలయాలు
సరైన సమాధానం: B) బౌద్ధ విహారాలు
వివరణ:బౌద్ధ విహారాలు కేవలం మతచర్యల కోసం కాకుండా విద్యా ప్రదర్శనలకు, తత్వశాస్త్ర చర్చలకు కేంద్రాలుగా ఉండేవి.
8. సాంప్రదాయ విద్యార్థిలో ఉండాల్సిన ప్రధాన లక్షణం ఏది?
A) సంపద
B) ఉపాధి
C) వినయం
D) పుస్తకాల సేకరణ
సరైన సమాధానం: C) వినయం
వివరణ:వినయం అంటే नम్రత. ఇది విద్యతో పాటు వికసించే వ్యక్తిత్వ లక్షణం. ఇది జ్ఞానానికి నిజమైన గుర్తు.
9. విద్యాభివృద్ధికి పురాతన కాలంలో రాజులు ఏ సహాయం అందించేవారు?
A) ఉపాధి అవకాశాలు
B) ఆర్థిక రుణాలు
C) భూ దానాలు
D) నామమాత్ర మద్దతు
సరైన సమాధానం:C) భూ దానాలు
వివరణ:విద్యాసంస్థల నిరంతర అభివృద్ధి కోసం రాజులు అనేక సందర్భాల్లో విస్తారమైన భూమిని దానం చేసేవారు.
10. నలంద విశ్వవిద్యాలయానికి విదేశాల నుండి వచ్చిన విద్యార్థులు ప్రధానంగా ఎక్కడినుంచి వచ్చేవారు?
A) కేవలం భారతదేశం
B) ఆసియా దేశాలు
C) అన్ని ఖండాలు
D) చైనా, టిబెట్ వంటి దేశాలు
సరైన సమాధానం: D) చైనా, టిబెట్ వంటి దేశాలు
వివరణ:నలంద విశ్వవిద్యాలయం అంతర్జాతీయ ఖ్యాతి గల విద్యా సంస్థ. చైనా, టిబెట్, కొరియా వంటి దేశాల నుండి వచ్చిన భిక్షువులు ఇక్కడ విద్య అభ్యసించేవారు.