సరైన సమాధానం:B) ఔరంగజేబ్

వివరణ:ఔరంగజేబ్ కాలంలో ఉర్దూ భాష ఎక్కువగా సైనికులు, సాధారణ ప్రజలు ఉపయోగించటం వల్ల ప్రాచుర్యం పొందింది. ఈ కాలంలో ఉర్దూ భాష సాహిత్యంలో కూడా ప్రగతిని సాధించింది.

సరైన సమాధానం: B) అంతరించిపోయింది

వివరణ: గురుకులాలు, హిందూ విద్యా పద్ధతికి ప్రాతినిధ్యం వహించేవి. మొఘల్ పాలకులు మతపరంగా మదరసాలకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యం ఇచ్చిన కారణంగా గురుకులాల ప్రభావం తగ్గిపోయింది.

సరైన సమాధానం: B) అరబిక్, పర్షియన్ భాషలు

వివరణ: మదరసాలలో విద్యార్థులు అరబిక్ (ధర్మగ్రంథాల కోసం) మరియు పర్షియన్ (రాజపాలన, సాహిత్యం కోసం) భాషలను నేర్చుకునేవారు.

సరైన సమాధానం: D) సైనిక శిబిరాల చుట్టూ

వివరణ: ఉర్దూ భాష పలు భాషల మేళవింపుగా, ముఖ్యంగా సైనిక శిబిరాలలో మాట్లాడే భాషగా అభివృద్ధి చెందింది. ఇది ఫార్సీ, అరబిక్, తుర్కీ, హిందీ పదాల సమ్మేళనంగా రూపొందింది.

సరైన సమాధానం: D) సైనిక భాషగా

వివరణ: ఉర్దూ భాషను మొదటగా సైనికులు కమ్యూనికేషన్ కోసం వాడటం వల్ల ఇది “సైనిక భాష”గా ప్రసిద్ధి చెందింది.

సరైన సమాధానం: A) రిహ్లా

వివరణ: ఇబ్న్ బత్తూతా తన ప్రయాణాల అనుభవాలను “రిహ్లా” అనే గ్రంథంలో వివరించాడు. ఇందులో తుగ్లక్ కాలపు భారతదేశ విద్య, పాలన, సంస్కృతి విషయాలు ఉన్నాయి.

సరైన సమాధానం: B) మోరొక్కో

వివరణ: ఇబ్న్ బత్తూతా ఉత్తర ఆఫ్రికాలోని మోరొక్కో దేశానికి చెందినవాడు. అతని ప్రయాణాలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా విద్య, సంస్కృతిపై వివరాలు అందించాయి.

సరైన సమాధానం: B) ప్రాథమిక విద్య

వివరణ: తాలిమ్ అనేది ప్రాథమిక స్థాయి విద్యకు ఉపయోగించే ఇస్లామీయ పదం. ఇది విద్యార్థులకు అక్షరాభ్యాసం మొదలైన ప్రారంభ దశల బోధనను సూచించేది.

సరైన సమాధానం: C) పరిమితమైన అవకాశాలే ఉండేవి

వివరణ: మహిళల విద్యకు మత పరిమితుల కారణంగా అధికంగా ప్రోత్సాహం ఇవ్వలేదు. కొన్ని రాజ కుటుంబాల మహిళలు మాత్రమే ప్రైవేట్ ఉపాధ్యాయుల ద్వారా విద్యను పొందేవారు.

సరైన సమాధానం: D) ఆధునిక భారతంలో

వివరణ: మౌలానా అజాద్ ఒక స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, మొదటి విద్యామంత్రిగా ఆధునిక భారతదేశంలో ప్రసిద్ధి చెందారు. ఆయన విద్యా రంగానికి గొప్ప సేవలు చేశారు.

సరైన సమాధానం:B) ఖురాన్

వివరణ: మదరసాలలో మౌలవీలు ప్రధానంగా ఖురాన్ బోధించేవారు. ఇది ఇస్లాం మతానికి ప్రాథమిక ధర్మగ్రంథం.

సరైన సమాధానం: D) జ్ఞానాన్ని పెంపొందించడం

వివరణ: ఖురాన్ ప్రకారం జ్ఞానం పొందడం మానవ జీవితంలో అత్యంత అవసరం. “జ్ఞానం కోసం అన్వేషించండి” అనే ఉపదేశం ఖురాన్‌లో స్పష్టంగా ఉంటుంది.

సరైన సమాధానం: B) ఢిల్లీ సుల్తానుల కాలం

వివరణ: దిల్లీ సుల్తానులు అరబిక్, ఫార్సీ భాషలను రాజనీతికి, ధార్మిక గ్రంథాలకు ప్రధాన భాషలుగా ఉపయోగించారు.

సరైన సమాధానం: A) ఆలయ ఆధారితంగా

వివరణ: భక్తి ఉద్యమంలో ఆలయాలు కేవలం పూజకు కేంద్రాలు కాక, మానవతా బోధనలకు, విద్య వ్యాప్తికి కేంద్రాలుగా మారాయి.

సరైన సమాధానం: C) భక్తికీర్తనలు, పద్యాలు

వివరణ: భక్తి ఉద్యమ కాలంలో కీర్తనలు, పద్యాలు ప్రజలకు మానవతా విలువలు, భగవద్భక్తి గురించి పాఠాలు బోధించాయి. అవి విద్యతో పాటు మానసిక వికాసాన్నీ ప్రోత్సహించాయి.